Δίαιτα χωρίς γλουτένη: έχει νόημα?

Η δίαιτα χωρίς γλουτένη “εμφανίστηκε” τα τελευταία χρόνια και στη χώρα και συνοδεύεται από πολλά προϊόντα χωρίς γλουτένη στα σούπερ-μάρκετ και σε ειδικά καταστήματα. Υποστηρίζει ότι η γλουτένη που υπάρχει στα τρόφιμα οφείλεται για το αυξημένο βάρος μέρος του πληθυσμού, που έχει “δυσανεξία στη γλουτένη”.

Τι είναι η γλουτένη;

Η γλουτένη είναι η πρωτεΐνη των δημητριακών, βρίσκεται στο σιτάρι, στη σίκαλη και στο κριθάρι και σε ό,τι παράγεται από αυτά. Γλουτένη περιέχεται άρα στο ψωμί και όλα τα αρτοποιήματα, στα μακαρόνια, στα σφολιατοειδή, στα κέικ, στα μπισκότα, στα δημητριακά πρωϊνού, στις μπάρες, στα γλυκά που περιέχουν αλεύρι και σε άλλα είδη διατροφής.  

Τι είναι η δυσανεξία στη γλουτένη;

Σε κάποιους οργανισμούς, η έκθεση στη γλουτένη, και συγκεκριμένα στη γλιαδίνη που είναι ουσία που βρίσκεται στη γλουτένη, οδηγεί σε φλεγμονώδη αντίδραση που καταστρέφει το εσωτερικού του λεπτού εντέρου. Ταυτόχρονα, υπάρχει διάρροια και άρα δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών, αναιμία, απώλεια βάρους και έντονη κόπωση. Η ασθένεια αυτή ονομάζεται κοιλιοκάκη, δεν υπάρχει θεραπεία, αλλά αν τα άτομα αυτά ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη δεν υπάρχουν συμπτώματα.

Μία άλλη μερίδα του πληθυσμού θεωρείται ότι έχει “ευαισθησία στη γλουτένη”, μία κατάσταση που περιλαμβάνει γαστρεντερικές διαταραχές και πονοκεφάλους μετά από την κατανάλωση προϊόντων με γλουτένη. Ωστόσο, δεν φαίνεται ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι η λύση για τα άτομα αυτά.

Σχετίζεται η δυσανεξία στη γλουτένη με παχυσαρκία;

Όχι. Τα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη χάνουν βάρος όταν  την καταναλώνουν λόγω της σοβαρής διάρροιας που τους προξενεί.

Αν το σκεφτούμε λογικά, είναι απίθανο να έχω δυσανεξία σε ένα τρόφιμο και αυτό να με παχαίνει, εφόσον η μετατροπή του τροφίμου σε λίπος στον οργανισμό είναι μια μεταβολική διαδικασία και προϋποθέτει ότι το τρόφιμο έχει υποστεί πέψη. Αναλυτικά στο θέμα της δυσανεξίας έχω αναφερθεί εδώ.

Αν αποκλείσουμε από τη διατροφή μας όλα τα προϊόντα που έχουν γλουτένη και συμπεριλαμβάνουν όλα τα αρτοποιήματα και τα γλυκά είναι επόμενο να χάσουμε βάρος, αυτό όμως δε σημαίνει ότι η γλουτένη οφειλόταν για τα παραπάνω κιλά ή ότι για να χάσουμε αυτό το βάρος πρέπει να ακολουθήσουμε διατροφή χωρίς γλουτένη.

Κλείνοντας, η κοιλιοκάκη είναι μία σοβαρή ασθένεια, η οποία όμως βρίσκεται σε λιγότερο από 1 στους 100 ανθρώπους και δεν προκαλεί αύξηση βάρους. Ας αναλογιστούμε ποιες συνήθειες είναι αυτές που μας οδηγούν στην αύξηση του βάρους μας χωρίς να ψάχνουμε μαγικές λύσεις και μαγικές δίαιτες.